De beperkingen die gepaard gaan met de behoefte aan zorg gaan veel verder dan de erkenning van een zorggraad. Ze leiden vaak ook tot isolement van de betrokkenen, het verlies van sociale contacten en verminderde deelname aan het leven buitenshuis. Hoe kan dit voorkomen worden?
Zorgbehoevenden hebben te maken met allerlei problemen die sociale contacten aanzienlijk bemoeilijken. Het gaat onder meer om beperkingen in mobiliteit en onafhankelijkheid - of het nu gaat om eenvoudige taken die opeens veel tijd en energie vergen die niet langer geïnvesteerd kunnen worden in het onderhouden van sociale verplichtingen, of gewoon dat mensen die slecht ter been zijn bijvoorbeeld aangepaste hulpmiddelen en ondersteuning nodig hebben om zich in een openbare omgeving te kunnen begeven ... al is het maar om vrienden te ontmoeten in een café.
Maatschappelijke participatie: belangrijker dan ooit
Toch is het vooral op oudere leeftijd belangrijk om sociale contacten te onderhouden, elkaar te ontmoeten en ideeën uit te wisselen. De eenzaamheid van senioren is een bekend en multidimensionaal probleem. Vooral weduwen en weduwnaars zijn vaak lange tijd alleen thuis, en veel zorgbehoevenden hebben moeite om contact te houden met vrienden die misschien ook zorgbehoevend zijn, of om nieuwe kennissen te maken. Als sociale participatie daarentegen mogelijk wordt gemaakt door adequate zorg, verhoogt dit niet alleen het welzijn van de zorgbehoevenden, maar voorkomt het ook psychologische stress en mentale instorting.
Het sociale leven niet laten eindigen met de behoefte aan zorg is een uitdaging die zowel de verzorgers als de verzorgden moeten aangaan - maar ze kunnen hulp gebruiken. Het begint met de mate van zorg: Het is handig om precies te weten op welke mate van zorg de persoon recht heeft ... en het is zinvol om ze te claimen. Hoe meer ondersteuning familieleden en getroffenen krijgen, en hoe makkelijker en minder ingewikkeld de zorg daardoor wordt, hoe sneller het ook mogelijk is om weer buiten de zorg te leven.
Zelfstandigheid en mobiliteit: weer mogelijk door zorg
Van bijzonder belang hierbij zijn de dimensies zelfstandigheid en mobiliteit. Zorgbehoevenden in staat stellen om zelfstandig te zijn - bijvoorbeeld door de hulpmiddelen die worden betaald door het ziekenfonds voor langdurige zorg nadat de zorggraad is erkend - betekent hun deelname aan het sociale leven onafhankelijker maken van de hulp van hun familieleden, wat de last voor beide partijen verlicht. Het weer mogelijk maken van zelfstandige persoonlijke hygiëne, bijvoorbeeld door antislipmatten voor de badkamer of douchekrukjes, of de mogelijkheid om een huishoudelijke hulp in dienst te nemen om de flat schoon te houden, bieden een stimulans om weer bezoek uit te nodigen en een band te vinden.
Het aspect mobiliteit omvat bijvoorbeeld het gebruik van hulpmiddelen zoals rollators of rolstoelen, waardoor velen het huis weer zelfstandig kunnen verlaten. Naar een café gaan met vrienden, deelnemen aan seniorenbijeenkomsten of forums voor zorgbehoevenden, maar ook gewoon weer boodschappen doen betekent deelnemen aan het leven en het niet laten eindigen bij de eigen voordeur.
Sociaal blijven - in elke situatie
Een aspect dat vaak over het hoofd wordt gezien, maar waarvan het belang niet genoeg kan worden benadrukt, is de organisatie van het contact met de verzorgers zelf. Vooral in gezinnen waar kinderen voor hun ouders zorgen, moet geprobeerd worden om de relatie niet te beperken tot de dimensie van het verzorgen, maar om deze in al haar facetten te behouden. De ouder-kindrelatie verliezen ten voordele van een verzorger-patiëntrelatie zou betekenen dat een belangrijk deel van het leven van veel ouders en kinderen wordt opgegeven.
De eenvoudigste manier om het contact informeel te maken, is de zorg zo gemakkelijk mogelijk te maken. Naast het bevorderen van de onafhankelijkheid van zorgbehoevenden, helpen de eenvoudigste trucs hier aanzienlijk - alledaagse verzorgingsproducten laten bezorgen in plaats van ze elke keer zelf te moeten kopen, bespaart tijd en energie, die in plaats daarvan kan worden geïnvesteerd in tijd samen.
Het leven eindigt dus niet met de behoefte aan zorg. Wie op tijd hulp zoekt, voorkomt sociale terugtrekking, behoudt relaties in zijn vrienden- en familiekring en legt misschien zelfs nieuwe contacten zonder iets te verliezen.